Brechtje Zwaneveld

Een massa lichamen beweegt in slow motion naar de jongen toe. Vijftien paar handen grijpen hem vast en tillen hem op. Hij krijgt een broek en een overhemd aangetrokken. De jongen stribbelt tegen, maar verliest de strijd. Er wordt een dertigtal stropdassen om zijn nek geslingerd en hij wordt voor een megafoon geduwd. Populistische retoriek klatert uit zijn mond.
‘Een populist wordt gemaakt door de massa’, lijkt dit beeld uit de voorstelling Allemaal Afrikanen van Yahya Gaier te vertellen. Tijdens het Ro Festival dat komend weekend plaatsvindt in de Rotterdamse Schouwburg gaat deze geëngageerde voorstelling met zestien Rotterdamse jongeren tussen de 15 en 29 jaar in première.

Al jaren loopt Floor Huygen, artistiek leider van Theater Artemis, rond met het verlangen een voorstelling te maken over het fascinerende bestaan van monniken. Dat wordt op 20 april ingelost als Drie monniken in première gaat, een coproductie met De Veenfabriek. Bert Luppes, Titus Muizelaar en Paul Koek spelen de drie monniken. In de eerste week van het repetitieproces sprak TM met hen over de aantrekkingskracht van afzondering en stilte, de relatie tussen religie en toneel en de uitdaging om drie monniken te vertolken.
Door Brechtje Zwaneveld

Tussen een rij witte vilten huizen rijdt traag een ouderwetse, donkerblauwe kinderwagen. Een poosje later schuifelt een hoogbejaarde vrouw voorbij op haar sloffen, gevolgd door een grote, buikschuivende baby. Een waslijn met rompertjes en steunkousen, een driewieler en een rollator passeren de revue. En daarmee is de theatrale code van BeBieBoem van Theatergroep Kwatta gezet. In een beeldgedicht op muziek tasten ‘net op de wereld’ en ‘bijna ter ziele’ de grenzen van elkaars kunnen af.

Het jaarlijkse jeugdtheaterfestival Tweetakt vindt dit jaar voor de tiende keer plaats in Utrecht. Anders dan zijn voorganger, het Jeugdtheaterfestival in ’s-Hertogenbosch, is Tweetakt allang geen festival meer dat een staalkaart biedt van al het jeugdtheater dat in Nederland wordt gemaakt. Festivaldirecteur Petra Blok kiest bewust voor voorstellingen van ‘uitzonderlijke kwaliteit’. Louter vermaak laat ze links liggen.

In Rotterdam beginnen jeugddansgezelschap Meekers, Theatergroep Max. en Theatergroep Siberia een nieuwe organisatie, onder de voorlopige werktitel ‘Maas’. De drie gezelschappen nemen hun intrek in het pand De Gouvernestraat in de binnenstad van Rotterdam (het voormalige Lantaren/Venster)en zullen naast een producerende functie van theater en dans voor jong publiek een programmerende functie op zich nemen. Artistiek leider van Theatergroep Max., Moniek Merkx, gaat de nieuwe organisatie leiden, Arthur Rosenfeld van Meekers en Jolanda Spoel van Theatergroep Siberia worden onderdeel van het artistieke team. Spoel zal bovendien de verantwoordelijkheid krijgen voor de programmering.

Voor interessant poppentheater heb je allang niet meer een handpop met een gezicht en haartjes nodig. In het hedendaagse poppentheater wordt geknipt, geplakt, gezaagd, gefilmd en geprojecteerd. Poppentheater is veranderd in objecttheater. Het basisgegeven is manipulatie, maar wat er wordt gemanipuleerd is zo veelzijdig als de materialen die er in de wereld te vinden zijn. Hout, videobeelden, papier en schoenen, je kan het zo gek niet bedenken. Steeds meer makers van allerlei pluimage grijpen naar letterlijk materiaal om hun eigenzinnige ideeën vorm te geven. Daarbij bewegen ze zich vrijelijk door de disciplines: dans, muziek, tekst, poppen, beeldende kunst, het instrumentarium van de objecttheatermaker is groot.

Tien jaar geleden maakte Moniek Merkx bij Theater Artemis de voorstelling Maanvirus, een meisjesgriezelverhaal dat daverend werd ontvangen. Nu herneemt Merkx de voorstelling bij Theatergroep Max. Indertijd speelden Suzan Boogaerdt, Kathenka Woudenberg en Bianca van der Schoot het drietal heks-achtige meisjes, dit keer schitteren naast Suzan Boogaerdt Roosmarijn Luyten en Daniëlle van de Ven.

‘Iedereen die doodgaat, is een held’, dat is de kern die Dick van den Heuvel centraal stelt in zijn bewerking van het wereldberoemde boek De Gebroeders Leeuwenhart van Astrid Lindgren. De avonturen die Kruimel en Jonathan Leeuw na hun dood beleven in Nangijala zijn in een intelligente constructie teruggebracht tot vijf kwartier. Het lastige einde van het boek, waarin de gebroeders zelfmoord plegen om in het volgende hiernamaals te geraken, heeft Van den Heuvel vervangen: De strijd tegen de onderdrukker in Nangijala, Tengil, blijkt slechts de metafoor te zijn van de doodstrijd die de ziekelijke Kruimel moet leveren. Dat maakt het verhaal misschien realistischer, maar jammer genoeg ook uitleggerig.

‘Carmen’, antwoordt Sam (10) op de vraag welk lied hij het liefste zingt. Hij hoeft er geen seconde over na te denken: ‘Je hebt de melodie meteen te pakken en het klinkt gewoon lekker.’ Zijn vriendinnetje Daniek (10) kiest voor Bist du bei mir van Johan Sebastiaan Bach. ‘Omdat het zo verdrietig is’, verduidelijkt ze. Sam en Daniek zingen samen met ruim vijftien kinderen in het nieuwe gezelschap Operakids Amsterdam.