Brechtje Zwaneveld

Majestueus stijgen de klanken van De Schilderijententoonstelling van Modest Moessorgski op boven drie uitzonderlijk grote nesten. In die nesten schrikken na elkaar drie vogels wakker die verdacht veel op prinsessen lijken. De eerste in een hemelsblauwe, de tweede in een ravenzwarte en de derde in een okergele japon. Maar prinsessen zijn het allerminst, althans niet meer. Op de beroemde muziek van Moessorgski’s suite vertellen de drie vogels waarom het zo slecht met de drie prinsessen die ze eens waren, is afgelopen.

De familievoorstellingen van het Ro Theater kennen al jaren een beproefde formule. Een toegankelijk feelgood verhaal, doorspekt met goeie humor en een weergaloze vormgeving. Tel daar lekkere muziek en vele dubbelrollen gespeeld door droogkomische toptalenten als Loes Luca en Dick van den Toorn bij op en het succes is verzekerd. Met name Lang en gelukkig en Snorro waren onvergetelijke hits.

De prinses heeft ‘ogen waarin je wel wil zwemmen’ en ‘knipperende wimpers, die fladderen als vlinders.’ IPromise van Theater Sonnevanck heeft de vaart en toon van het beroemde Sprookje van Jaap Fischer. Met virtuoze pen heeft Gouden Griffel winnaar Simon van der Geest een Turks sprookje bewerkt over een kalief die verliefd is op dezelfde prinses als zijn zoon.

De Vlaamse actrice Eva van der Gucht (34), onder meer bekend als ma Trom in de film Dik Trom, speelt vanaf 17 december de rol van Josje in de voorstelling Heldenbrigade van De Toneelmakerij. Een komedie voor iedereen vanaf negen jaar over regels die ons leven beheersen.
Volgens de ondertitel is deze voorstelling ‘een kerstkomedie voor kinderen, politici en opvoeders’. Gaat de voorstelling over politiek?

Theater voor peuters is in Nederland een niche. In Schotland en Frankrijk bijvoorbeeld wordt via onderwijs of gezondheidszorg overheidsgeld geoormerkt voor cultuur voor kinderen tot vier jaar, maar voor Nederlandse politici, voor zover die überhaupt bereid zijn cultuur te subsidiëren, betekent de term ‘alle kinderen’ nog altijd ‘iedereen vanaf vier jaar’.

Door Brechtje Zwaneveld
‘Wat zou jij aan een Egyptenaar willen vragen?’ De in 2010 afgestudeerde regisseur Joost van Hezik stelde deze vraag aan Utrechtse jongeren die een maand later zijn voorstelling Smells like Tahrir spirit zouden gaan bezoeken. ‘Hoe voelt de revolutie? Heb je wel eens iemand dood zien gaan?’ wilden de Utrechtse jongeren weten. Met deze vragen op zak vertrok Van Hezik naar Egypte. Daar kreeg hij aangrijpende ooggetuige-verslagen van de Arabische lente te horen. Want bijna alle jongeren hadden wel eens iemand dood zien gaan. ‘Zijn jullie vrij? Of denken jullie alleen maar dat je vrij bent?’, wilden de Egyptische jongeren vervolgens weten van hun Nederlandse leeftijdgenoten.

Als pubers deden ze thuis een sinterklaas-act tussen de schuifdeuren. Frank met een laken omgeslagen en een bolhoed op, en René met twee zwarte vegen in zijn gezicht. De overige elf gezinsleden bescheurden zich van het lachen om het idiote tweetal. Frank de betweterige branieschopper, René de gedienstige angsthaas.
Die twee archetypes zijn altijd aan de gebroeders Groothof blijven kleven. Nadat Frank het conservatorium en René de theaterschool had doorlopen, gebruikten ze hun eigen tegengestelde karakters jarenlang als basis voor de succesvoorstellingen Broertjes en Gebroed. En inmiddels heeft branieschopper Frank een omvangrijk repertoire aan grote zaalvoorstellingen opgebouwd en angsthaas René een reeks juweeltjes voor de kleine zaal gerealiseerd.

Kleutertheater is sinds de invoering van de huidige Basisinfrastructuur structureel aan het doordringen tot de grote gesubsidieerde jeugdgezelschappen. Jeugdgezelschappen als De Brandstichting, Unieke Zaken en Lejo hebben in de loop van de jaren een duidelijk ‘kleuteroeuvre’ opgebouwd. Drie nieuwe voorstellingen van jonge makers tonen de veelzijdigheid binnen dit opkomende subgenre.

Door Brechtje Zwaneveld

Oscar Wildes enige roman is een duister verhaal. De wonderschone Dorian Gray wordt vereeuwigd in een portret. Maar op mysterieuze wijze veroudert de afbeelding en blijft de Dorian van vlees en bloed eeuwig jong. Dankzij zijn schoonheid leeft hij een ijdel leven en wordt hij vorstelijk aanbeden, terwijl het steeds verder aangetaste portret zijn kwaadaardige, verdorven ziel onthult.