Brechtje Zwaneveld

Ze praten snel. Over een leuke dude uit de zesde. Over hun werkstuk voor geschiedenis. Over of een foto op Instagram van iemand in een Nike-topje porno is. Anna en Nadia zijn vriendinnen en ze zijn het niet altijd met elkaar eens. Dat geeft niet, ze helpen elkaar in de puberale zoektocht naar wie ze zelf zijn. Los van hun ouders. In de wereld van nu, te midden van twee extremen die elkaar niet langer verdragen: het westerse vrouwelijk schoonheidsideaal en terroristische aanslagen door moslims waar politici handig hun populariteit mee vergroten.

Op een glinstergouden vloer kondigen Berthold en Landolf ‘de man op wie u wacht’ aan. Met neonletters, powerdansje en kekke muziek opent het tweetal een show voor titelheld koning Hendrik IV. Het publiek wordt gewaarschuwd dat de telefoons uit moeten en dat als er gehuild moet worden, dit moet worden weggeslikt. Want de koning is gek, maar de baas.

Regisseur Sanne Nouws maakte – losjes geïnspireerd op Pirandello’s Hendrik IV – een eigentijds en verfrissend relaas over de lol van waanzin, jezelf redden en je niet bang laten maken.

‘Dit is een ”er was eens”-verhaal. Een ”ik weet dat het niet echt is, maar het had kunnen gebeuren”-verhaal.’ Henke Tuinstra speelt in haar eentje de nieuwe voorstelling van het Utrechtse jeugdtheatergezelschap Het Filiaal. En dat doet ze met verve. Haar Spoor is een vertelling over hond Jimmy die door allerlei toevalligheden de wereld over zwerft, ternauwernood aan de dood ontsnapt en uiteindelijk weer terugkeert bij zijn baasje.

Vier kinderen met dierenoren op hun helm of muts dolen rond tussen meters hoge benen. Ze hopen enig kind te worden of juist als tweeling ter wereld te komen. ‘Het gaat straks niet om wie je bent, maar om wat ze van je vinden’, weet er een. En een ander waant zichzelf al een straatlengte voor op de anderen, omdat hij als enige weet wat een gynaecoloog is. Een voor een voelen ze ‘een druk’ en dan worden ze geboren.

‘Jullie komen voor een klucht, dan kunnen jullie die krijgen ook’, zo wordt het 6+premièrepubliek van Klucht gewaarschuwd. De toeschouwers moeten oppassen want er zitten moeilijke woorden in de voorstelling, de acteurs zullen in hun ondergoed rondlopen en het gezelschap (BonteHond) acht zich niet verantwoordelijk voor verwarde reacties na afloop.

René Geerlings en Job Raaijmakers bedachten eerder samen de voorstellingen Aap en beer en Niet huppelen! Beide voorstellingen namen met veel slapstickhumor en een compleet over-de-top-geluidsdecor een prettig loopje met de verwachtingspatronen van vierjarigen. Dit keer zijn de zesjarigen aan de beurt en wordt er flink geklungeld in de relationele sfeer.

Hij rammelt olijk op een ukelele. Zingt. Haalt van alles uit een rugzak. Probeert te praten. Probeert contact te maken. Probeert te begrijpen. Hij is Kajetan Uranitsch in zijn solo Amatourist, een performance over een amateur op reis.

'Wat ik te vertellen heb is poëzie.' En dat blijkt ook zo te zijn. Een Lolita, een tekst van Bernard Dewulf, vangt de schoonheid en de onvermijdelijkheid van een allesomvattende episode uit het leven van een man en een tienermeisje, Nabokovs beroemde personages Humbert Humbert en Lolita. De zuivere enscenering zonder enige poespas van de afstuderende Belle van Heerikhuizen tilt de poëzie van Dewulfs tekst bovendien boven zichzelf uit.

Op een hoekje van de rode toneelvloer zit de 77-jarige acteur Jaap van den Top. Hij meldt dat hij even aan het wachten is op de andere twee spelers, Jip Vuik en Jochum Veenstra. En aangezien hij toch aan het wachten is kan hij net zo goed even vertellen waar de voorstelling, Oude mensen weten niks van oorlog (10+), over gaat.

Met de monoloog Mona slaat theatermaker Alexandra Broeder een andere richting in. Ze ontleende het personage aan de bestsellerroman Kom hier dat ik u kus van Griet Op de Beeck. Representeerden de kinderen met wie Broeder werkte eerder conceptuele mechanismes, in Mona mag het publiek kijken naar wat het ziet: een kind.

Door Brechtje Zwaneveld