‘De tekeningen van Max Velthuijs hebben een bijzondere melancholie. Kikker en zijn vriendjes leven in een simpele wereld, maar ondertussen is wat ze meemaken helemaal niet zo mooi en simpel. Die poëzie probeer ik te vangen’, vertelt Fons Merkies.
De bekende filmmuziekcomponist (van o.a. De Poolse bruid, Alles is familie en jeugdfilms als Brammetje Baas) regisseert de laatste jaren zo af en toe familiemusicals bij Theater Terra ( o.a. De gebroeders Leeuwenhart, Dribbel). Dit seizoen regisseert hij de jubileumvoorstelling Kikker is jarig.
Merkies: ‘Jeugd of volwassenen: ik hou van afwisseling. Een film met een zware thematiek vraagt om iets anders dan een lichte kleutervoorstelling als Kikker is jarig, waarin we zoveel mogelijk recht doen aan de wereld van Max Velthuijs. Regisseren verrijkt bovendien mijn denken over muziek in theater. Bij film kan je kijkers enorm manipuleren, in theater is de emotionele sturing van muziek minder subtiel.’
Voor Kikker is jarig werkt Merkies met de muziek van Nick Bult, die ook de muziek voor de drie eerdere ‘Kikkermusicals’ van Theater Terra componeerde. Merkies: ‘Als ik zelf zou hebben gecomponeerd, zou ik misschien geen popmuziek als stijl hebben uitgekozen, maar Bults muziek is steengoed. Mooie klanken, kloppend ritmeschema, het werkt. Ik bepaal waar de scores onder de scènes moeten komen. En ik vraag dan bijvoorbeeld om een treurige versie van het ‘verjaardagslied’ voor een scène waarin Kikker zich afvraagt of zijn verjaardag wel zo leuk gaat worden als hij zich heeft voorgesteld. Maar ik bemoei me niet met de compositie.’
Het werken met acteurs verschilt voor Merkies niet wezenlijk van het werken met muzikanten als die in zijn opnamestudio komen inspelen: ‘Ik heb als componist natuurlijk meer ervaring dan als regisseur, dus ik merk dat ik theaterrepetities veel beter moet voorbereiden dan opnamesessies. Maar uiteindelijk gaat het erom dat zowel acteurs als muzikanten zich vrij voelen. Ik probeer ze in een staat te brengen waarin ze dat wat ze goed kunnen optimaal benutten. Daarvoor moet je enerzijds duidelijk aangeven wat je wil en anderzijds moet je ruimte geven. Ik kan zelf noch acteren noch een instrument bespelen. Ik heb de kleinkunstacademie gedaan, maar ontdekte algauw dat ik totaal geen talent heb als acteur. Dus al mijn werk drijft erop dat anderen iets goed kunnen, of dat nou acteren is of musiceren. Als Wesley de Ridder in Kikker is jarig bijvoorbeeld goed in zijn spel zit, dan kijk je alleen nog maar naar de pop van Kikker die hij bespeelt en niet meer naar hem. Dat vind ik fascinerend.’
Kikker is jarig door Theater Terra. Première 20/9. Landelijke tournee t/m maart 2015.
[In een kader erbij:]
Tegelijkertijd met Kikker is jarig gaat er nog een jeugdvoorstelling in première waarbij Merkies betrokken is: De kleine kapitein in regie van Bruun Kuijt. Deze voorstelling dateert van zeven jaar geleden, maar wordt opnieuw uitgebracht met een nieuwe cast en vooral: met nieuwe muziek. Merkies arrangeerde liederen van Händels opera Julius Caesar. Merkies: ‘De credits voor deze muziekkeuze komen geheel voor rekening van Bruun Kuijt. De boeken van Paul Biegel hebben iets duisters, maar de voorstelling gaat gewoon over kinderen die in hun fantasie de zee afstruinen. Ik heb Händel vooral ‘zeewaardig’ gemaakt door de bezetting aan te passen. Geen massief orkest, maar een accordeon, slagwerk, een klarinet en enkele snaarinstrumenten. Dat vond ik goed passen bij het ruige zeemansgevoel.’