Als pubers deden ze thuis een sinterklaas-act tussen de schuifdeuren. Frank met een laken omgeslagen en een bolhoed op, en René met twee zwarte vegen in zijn gezicht. De overige elf gezinsleden bescheurden zich van het lachen om het idiote tweetal. Frank de betweterige branieschopper, René de gedienstige angsthaas.
Die twee archetypes zijn altijd aan de gebroeders Groothof blijven kleven. Nadat Frank het conservatorium en René de theaterschool had doorlopen, gebruikten ze hun eigen tegengestelde karakters jarenlang als basis voor de succesvoorstellingen Broertjes en Gebroed. En inmiddels heeft branieschopper Frank een omvangrijk repertoire aan grote zaalvoorstellingen opgebouwd en angsthaas René een reeks juweeltjes voor de kleine zaal gerealiseerd.
Tijdens de donkere dagen vóór sinterklaas beleven de gebroeders allebei een première van een nieuwe muziektheatervoorstelling. René speelt Ik ben niet bang, naar de Italiaanse roman van Niccolò Ammaniti en Frank speelt Kees de jongen, gebaseerd op de beroemde klassieker van Theo Thijssen. Twee verhalen over jongens die in armoede opgroeien. In Ik ben niet bang ontdekt de negenjarige Michele een afschuwelijk geheim dat de volwassenen verborgen proberen te houden. In de zinderende Italiaanse hitte zet hij zijn angsten opzij om een mysterieuze uitgemergelde jongen te redden. Frank speelt, op verrassend gevoelige klanken van De Kift, het onverbeterlijke optimisme van Kees Bakels. In de zwembadpas snelt hij door de Amsterdamse straten, dromend van een leven waarin zijn vader niet ziek is en hij géén ‘gewone jongen’ is.
Alhoewel de ingetogen fysieke soberheid van René weinig lijkt op de uitbundige zangkwaliteiten van Frank, komen hun afzonderlijke voorstellingen al jaren met elkaar overeen in een diepgewortelde liefde voor klassieke verhalen. René maakte theaterversies van boeken van onder andere Eric-Emmanuel Schmitt en Kader Abdolah en Frank speelde jaren soloversies van opera’s waarin moord en doodslag de klok slaan. ‘Kinderen leven in deze wereld vol onheil en ellende. Daar kunnen ze heel bang en onzeker van worden. In mijn voorstellingen probeer ik die volwassen wereld bespreekbaar te maken’, licht Frank zijn keuze voor volwassenverhalen toe. René kiest altijd verhalen waarin kinderen een belangrijke rol spelen: ‘Kinderen van acht, negen jaar zijn bezig om zichzelf uit te vinden. Ze vragen zich af wie ze zijn en wat het is om volwassen te zijn. Het theater kan ze daarbij helpen, maar dan moet je ze geen Wipneus en Pim aanbieden.’
De liefde voor goede maar dramatische verhalen is de jongens met de katholieke paplepel van ‘hel en verdoemenis’ ingegoten. ‘Wij hadden thuis geen boeken, maar een bijbel’, vertelt René. Omdat hun vader meezong in het koor van de Amsterdamse Mozes en Aaronkerk, brachten ze de zondags- en feestmissen door op het balkon van de kerk. Frank: ‘Dan moesten we de registers van de fluiten opentrekken. En die dirigent, hoe heette hij ook alweer, die stond daar te snuiven met zijn dampende neus alsof hij de duivel zelf was! Dat was een toptijd waarin we alles meegekregen wat een kinderziel nodig heeft: muziek en verhalen’.
Door toedoen van de huidige crisis, merken beide ras-verhalenvertellers een drastische terugloop in hun bezoekersaantallen. ‘Het is onvoorstelbaar dat er zoveel fantastische theaters in dit land zijn en dat het een raadsel is hoe die de komende jaren gevuld moeten worden,’ verzucht René. Waarop Frank toevoegt: ‘Als alle kinderen met hun ouders naar theater zouden gaan, zoals wij vroeger naar de kerk gingen, zouden ze allemaal zo’n rijk leven krijgen.’
Of beide broers de opkomende bezuinigingsronden zullen overleven, weten ze niet. Met opgeheven hoofd wachten ze af wat komen gaat. Zoals Frank zijn eerst try-out van Kees de jongen begon: ‘Jongens, koppen dicht, we gaan beginnen. Ik zou zeggen: brillen af en beugels uit, want het gaat stormen.’

Ik ben niet bang, BEER Muziektheaterproducties, tournee t/m 25-3-2012, www.muziektheaterproducties.nl

Kees de jongen, dé rockopera, Frank Groothof en De Kift, première 27-11-2011, tournee t/m 23/9 2012, www.frankgroothof.nl